Od­dol­ne Inicja­ty­wy Ja­ko Sz­an­sa Po­pra­wy, Ja­ko­sci Życia na WSI? Wy­ni­ki Stu­di­um Przy­pad­ku w Bal­to­wie (Po­lud­nio­wo-​Wschod­nia Pols­ka)

Abstract

Polskie obszary wiejskie nadal wykazują wysoki stopień zatrudnienia w rolnictwie w porównaniu z pozostałymi krajami Unii Europejskiej, co wynika z braku możliwości zatrudnienia w innych sektorach gospodarki na wsi. Szczególnie zamknięcie zakładów przemysłu ciężkiego we wczesnych latach 90-tych XX wieku pozostawiło wielu mieszkańców wsi na utrzymaniu jedynie z niewielkich dochodów prywatnych gospodarstw rolnych lub emerytur i rent. W gminie Bałtów (południowo-wschodnia Polska), w celu przeciwdziałania tej sytuacji, lokalne stowarzyszenia rozwojowe, wraz z lokalną grupą partnerską, podjęło inicjatywy stymulujące rozwój gospodarki regionalnej poprzez tworzenie infrastruktury turystycznej. Niniejsza praca przedstawia studium przypadku przeprowadzone w Bałtowie, w tym analizę lokalnych problemów, szans rozwojowych oraz doświadczeń w zakresie oddolnych inicjatyw. Głównym rezultatem wysiłków podjętych przez stowarzyszenia rozwojowe i grupę partnerską jest, stworzenie różnych atrakcji turystycznych. Dzięki nim powstają nie tylko nowe miejsca pracy poza sektorem rolniczym - tworzą one nowe źródła dochodu dla rolników i firm w wyniku wzmożonego zapotrzebowania na zakwaterowanie oraz inne usługi dla turystów. Infrastruktura turystyczna została sprawnie rozbudowana dzięki zaangażowaniu mieszkańców, obecności ludzi o cechach przywódczych, ścisłej współpracy z samorządem lokalnym oraz zaangażowaniu finansowemu jednego z lokalnych mieszkańców. Warsztaty, seminaria oraz otwarte spotkania organizowane przez stowarzyszenia przyniosły wzrost akceptacji dla inicjatyw wśród społeczności lokalnej. Regionalna grupa partnerska, które łączy różne stowarzyszenia lokalne i regionalne w zakresie wspólnej oferty turystycznej, zachęciło wielu mieszkańców do włączania się w późniejsze inicjatywy. W 2004 roku regionalna grupa partnerska złożyła wniosek o działanie pilotażowe dla wdrożenia inicjatywy wspólnotowej UE Leader+. Turystycznego rozwoju regionu wokół gminy Bałtów nie można rozważać jako bezpośredniej odpowiedzi na problemy zarobkowe lokalnych rolników i na brak zmian strukturalnych w rolnictwie, niemniej tworzy on nowe perspektywy dla lokalnych firm i zapewnia dodatkowy, niezwiązany z rolnictwem dochód dla rolników.